 |
| Η είσοδος του σχολείου σή |
Στο χώρο που βρίσκεται το σχολείο σήμερα λειτουργούσε κατά την Τουρκοκρατία Χριστιανικό Νοσοκομείο. Αργότερα το κτίριο μετατράπηκε σε Διδασκαλείο και μετέπειτα στέγασε την πρώτη Παιδαγωγική Ακαδημία στο Ηράκλειο. Το 1978 το «Παλαιό Νοσοκομείο», όπως ήταν γνωστό στους παλαιότερους, κατεδαφίστηκε και κτίστηκε το κτίριο που στεγάζει σήμερα το 8ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου. Η ιστορία του χώρου με τους αιματοβαμμένους αγώνες των Κρητικών για ελευθερία είναι πολύ στενή, καθώς στον αυλείο χώρο του σημερινού σχολείου υπήρχαν οι τάφοι πολλών θυμάτων από τις σφαγές των Τούρκων από το 1821 και έπειτα. Μάλιστα, στο Παλαιό Νοσοκομείο φυλασσόταν η εικόνα της Παναγίας της Γαλακτοφορούσας, η οποία εκλάπη.
Το Χριστιανικό Νοσοκομείο (18ος αιώνας - 1904)
Για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες των Χριστιανών, αλλά και λόγω των ζημιών που είχε υποστεί το νοσοκομείο από το μεγάλο σεισμό του 1856 που ισοπέδωσε την πόλη, το κτίριο επισκευάστηκε κι επεκτάθηκε το 1860. Το 1866, όταν οι Τουρκικές Αρχές ίδρυσαν τρία Μουσουλμανικά νοσοκομεία στις μεγάλες πόλεις της Κρήτης, το Χριστιανικό Νοσοκομείο διατηρήθηκε και συνέχιζε να συντηρείται με δαπάνες του Οθωμανικού κράτους και μόλις το 1867 η λειτουργία του ανατέθηκε στο δήμο.
Στο κτίριο αυτό έβρισκαν καταφύγιο πολλοί Χριστιανοί κατά τη διάρκεια των διαφόρων διωγμών των Τούρκων (όπως το 1898). Το 1902 ιδρύθηκε το Πανάνειο Νοσοκομείο σε πολύ κοντινή απόσταση κι έτσι το κτίριο μετατράπηκε σε Διδασκαλείο. Για πολλά χρόνια το κτίριο ήταν γνωστό ως «Παλαιό Νοσοκομείο», ένας χαρακτηρισμός που με τον καιρό έσβησε.
Ιατροί του Νοσοκομείου
 |
| Ιωάννης Σφακιανάκης |
Ιωάννης Σφακιανάκης (1848-1924)
Σπουδαίος γιατρός, πολιτικός και λόγιος. Ιατρός του Χριστιανικού Νοσοκομείου και πρόεδρος του φιλεκπαιδευτικού συλλόγου της πόλης. Ανέπτυξε πλούσια δράση και συμμετείχε ενεργά στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης. Υποστήριξε την επανάσταση του Θερίσσου και ήταν κύριος διαπραγματευτής της Σύμβασης της Χαλέπας
 |
| Χ. Γιαμαλάκης |
Χαρ. Γιαμαλάκης (1858 - 1916)
Ήταν υιός του θρυλικού επαναστάτη παπά Γεωργίου Γιαμαλάκη ή Παπαγιαμαλή από το Κάτω Χωριό Ιεράπετρας. Υπήρξε γιατρός του Χριστιανικού Νοσοκομείου και μετά την κατάργησή του γιατρός του Οθωμανικού και του Πανάνειου Νοσοκομείου.
Ίδρυσε τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Ηρακλείου, τη Νυκτερινή Σχολή Απόρων Παίδων και την πρώτη Φιλαρμονική. Επίσης ήταν μέλος του φιλεκπαιδευτικού συλλόγου Ηρακλείου.
 |
| Σ. Σαββάκης |
Σάββας Σαββάκης (1859-1934)
Ήταν υιός του καπετάν Παύλου Σαββάκη από τα Σελλιά Αγ. Βασιλείου. Διετέλεσε διευθυντής, χειρουργός και σπουδαίος οφθαλμίατρος του Χριστιανικού και αργότερα του Πανάνειου Νοσοκομείου
Ήταν αρχίατρος των Απελευθερωτικών Αγώνων του 1912 – 1913 στην Ήπειρο. Μεγάλη και πολύπλευρη η προσφορά του στο Ηράκλειο, στην επιστήμη, στην κοινωνία και στην πατρίδα.
 |
| Α. Ιττάρ |
Αμάμπιλε Ιττάρ (1830-1904)
Ο γιατρός Amambille Ittar καταγόταν από την Ιταλία. Ήταν διπλωμάτης, υποπρόξενος της Αγγλίας και πρόσφερε αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του στους ασθενείς και τραυματίες στο Χριστιανικό Νοσοκομείο.
Στη μεγάλη σφαγή του Αυγούστου 1898 προστάτεψε μεγάλο αριθμό αμάχων που είχαν καταφύγει στο σπίτι του. Ήταν μέλος του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου κι εγκατέστησε τον πρώτο τηλέγραφο στην Κρήτη το 1870.
Για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες των Χριστιανών, αλλά και λόγω των ζημιών που είχε υποστεί το νοσοκομείο από το μεγάλο σεισμό του 1856 που ισοπέδωσε την πόλη, το κτίριο επισκευάστηκε κι επεκτάθηκε το 1860.
Έγγραφα και στοιχεία
Η χρηματοδότηση του νοσοκομείου και η συντήρηση του γινόταν από συνδρομές της κοινότητας των Χριστιανών. Το κτίριο αυτό λειτουργούσε παράλληλα ως γηροκομείο και πτωχοκομείο για τους Χριστιανούς του Ηρακλείου.Για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες των Χριστιανών, αλλά και λόγω των ζημιών που είχε υποστεί το νοσοκομείο από το μεγάλο σεισμό του 1856 που ισοπέδωσε την πόλη, το κτίριο επισκευάστηκε κι επεκτάθηκε το 1860.
 |
| Έγγραφα από το Ρωμέικο Νοσοκομείο |
Διδασκαλείο και Παιδαγωγική Ακαδημία (1904-1953)
Όταν ιδρύθηκε το Πανάνειο Δημοτικό Νοσοκομείο (1902), οι υπηρεσίες του Παλαιού Νοσοκομείου ήταν φυσικό να μεταφερθούν στο νέο ίδρυμα. Έτσι, οι αρχές αποφάσισαν να αξιοποιήσουν το Παλαιό Νοσοκομείο ως Διδασκαλείο Αρρένων το 1904. Ωστόσο, πολύ σύντομα, μόλις το 1908, το κτίριο μετατράπηκε σε Διδασκαλείο Θηλέων, το οποίο λειτούργησε ως το 1935. Το 1935, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε για τη στέγαση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, η οποία το 1953 μεταστεγάστηκε στα κτίρια του σημερινού 53ου Δημοτικού Σχολείου, τη γνωστή μας Παιδαγωγική Ακαδημία. Ακόμη αρκετοί εξακολουθούν να αναφέρονται στο 8ο Δημοτικό Σχολείο ως Παλαιά Ακαδημία.
Πνευματικά Τέκνα
 |
| Α. Βορεάδης |
Αντώνιος Βορεάδης 1859-1913
O Αντώνιος Βορεάδης γεννήθηκε στο Τζερμιάδω Λασιθίου το 1859. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Ιέννας στη Γερμανία. Σε συνεργασία με τον Αντώνιο Μιχελινάκη το 1881 ως πληρεξούσιος της περιφέρειας Λασιθίου στη Γενική των Κρητών Συνέλευση κατάρτισε το πρώτο αξιόλογο νομοθέτημα για την Παιδεία (Ν.1881).Στις 12 Αυγούστου 1893 ξεκίνησε την έκδοση της εφημερίδας «Ηράκλειο». Στις εκλογές του 1895 εξελέγη βουλευτής της Επαρχίας Λασιθίου.
Το 1896 συνέθεσε την περίφημη «Ωδή Ολυμπιακή» με την ευκαιρία της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το 1899 διορίζεται Νομάρχης Ρεθύμνης ενώ το 1901 διορίζεται Υπουργός Παιδείας και Υπουργός Δικαιοσύνης. Οι Έλληνες Εκπαιδευτικοί τον εξέλεξαν Πρόεδρο του Α΄Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου.
 |
| Η εφημερίδα Ηράκλειον |
Εκπαιδευτική Υπηρεσία:
- 1876-1878 Διδάσκαλος στο Παπαδάκειο Δημοτικό Σχολείο Ψυχρού
- 1884-1885 Διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου Χανίων και «των εν Χανίοις Σχολείων πλην του Παρθεναγωγείου»
- 1885-1886 Καθηγητής στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης και το Εμπορικό Λύκειο Σμύρνης
- 1887-1893 Γυμνασιάρχης Γυμνασίου Νεαπόλεως Λασιθίου
- Διευθυντής του Διδασκαλείου Αρρένων Ηρακλείου
- Διευθυντής του Ανώτερου Παρθεναγωγείου και του Διδασκαλείου Θηλέων Ηρακλείου
Ο Αντώνιος Βορεάδης με τις μαθήτριες του Παρθεναγωγείου
 |
| Μαρία Αμαριώτου |
Μαρία Αμαριώτου
 |
| Ο μικρός βοσκός της Μαρίας Αμαριώτου |
Ήταν από τους πρωτοπόρους της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης μαζί με το Δελμούζο, το Γληνό και τον Τριανταφυλλίδη.
Ήταν η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε ανώτατη κρατική θέση στο υπουργείο παιδείας και συνεργάστηκε με τον Ε. Βενιζέλο.
 |
| Σοφία Αμαριώτου |
Σοφία Αμαριώτου
Η Σοφία Αμαριώτου γεννήθηκε στο Καστέλλι Φουρνής.Φοίτησε στο Διδασκαλείο Ηρακλείου από το 1908-1910 ενώ ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Αρσάκειο Αθηνών.
Υπηρέτησε 40 χρόνια στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
Είχε έντονη πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική δράση αλλά και συγγραφική δραστηριότητα.
Τιμήθηκε για την προσφορά της από την Ακαδημία Αθηνών.
Έλλη Αλεξίου
Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε το 1894 στο Ηράκλειο. Σπούδασε στο Διδασκαλείο Ηρακλείου και υπηρέτησε ως δασκάλα στο 3ο Χριστιανικό Παρθεναγωγείο. Ακολούθησε σπουδές παιδαγωγικών και φιλολογίας.Έλαβε μέρος στην εθνική αντίσταση και υπέστη διώξεις λόγω της ανάμειξης της σε προοδευτικά κινήματα. Μιλούσε Γαλλικά Γερμανικά και Ρωσικά και άφησε πλούσιο λογοτεχνικό έργο.
Λογοτεχνικό έργο:
- Άνθρωποι (1938)
- Λούμπεν (1940)
- Γ΄ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον (1938)
- Με τη λύρα (1958)
- Αναχωρήσεις και μεταλλαγές (1962) 3 τόμοι.
- Σπουδή (11 διηγήματα) (1972)
- Για να γίνει μεγάλος, βιογραφία του Καζαντζάκη (1966)
- Υπέρ των ζώντων, (11 διηγήματα) (1972)
- Ήθελε να την λένε κυρία
- Μυστήρια
- Ο Χοντρούλης και η Πηδηχτή
- Προσοχή! Συνάνθρωποι (1978)
- Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή
 |
| Στυλιανός Αλοΐζος |
Στυλιανός Αλοΐζος
Ο Στυλιανός Αλοϊζος γεννήθηκε στο Ηράκλειο.
Αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Ηρακλείου και υπηρέτησε μεταξύ άλλων και στο 8ο Δημοτικό Σχολείο.
Αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Ηρακλείου και υπηρέτησε μεταξύ άλλων και στο 8ο Δημοτικό Σχολείο.
Υπήρξε ηγετικό συνδικαλιστικό στέλεχος και εξελέγη δύο φορές πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
Η συγγραφική του δράση περιλαμβάνει άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες αλλά και πλήθος βοηθημάτων για την ύλη του Δημοτικού Σχολείου.
 |
| Μαρία Λιουδάκη |
Μαρία Λιουδάκη
Η Μαρία Λιουδάκη γεννήθηκε στη Λατσίδα Λασιθίου. Φοίτησε στο Διδασκαλείο Ηρακλείου αλλά έλαβε και πανεπιστημιακή επιμόρφωση με καθηγητές τον Ν.Εξαρχόπουλο και Μ.Τριανταφυλλίδη.
Εργάστηκε στο Λαογραφικό Αρχείο Αθηνών μετά από πρόταση της Ακαδημίας Αθηνών και του Διευθυντή Γ.Μέγα.
Διώχθηκε πολιτικά την περίοδο του εμφυλίου, φυλακίστηκε και δολοφονήθηκε στο Ηράκλειο.
Άφησε ένα αξιόλογο συγγραφικό έργο λαογραφικό και σχολικό.
 |
| Σοφία Μαυροειδή - Παπαδάκη |
Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη
Η Σοφία Μαυροειδή Παπαδάκη γεννήθηκε στη Φουρνή Μεραμβέλου. Αποφοίτησε από το διδασκαλείο Ηρακλείου αλλά έκανε και ανώτερες σπουδές στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών.
Συμμετείχε ενεργά στην εθνική αντίσταση. Υπήρξε δασκάλα , ποιήτρια ,πεζογράφος και κριτικός . Ασχολήθηκε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων.
Υπήρξε συνεργάτης της εγκυκλοπαίδειας «Για σας,παιδιά».
Γερμανικό Καταφύγιο (1942)
Στον χώρο της αυλής, το 1942 κατασκευάστηκε γερμανικό καταφύγιο, για την προστασία των κατοίκων σε περίπτωση αεροπορικής επιδρομής. Κατά τις εκσκαφές, εντοπίστηκε μεγάλος αριθμός οστών από το νεκροταφείο.Δημοτικό Σχολείο (1978 - Σήμερα)
Τη δεκαετία του 1970 το Ελληνικό Κράτος, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό των δημοσίων κτιρίων, υιοθέτησε την καταστροφική νοοτροπία του να κατεδαφίζει τα παλαιότερα κτίρια, κατεδαφίζοντας παράλληλα κι ένα μεγάλο κομμάτι από την ιστορία μας. Δυστυχώς, από αυτήν τη νοοτροπία δεν απουσίαζε και το Παλαιό Νοσοκομείο.Έτσι, το 1978 το κτίριο που στέγαζε την πρώην Παιδαγωγική Ακαδημία, κατεδαφίστηκε για να κτιστεί ένα σύγχρονο κτίριο. Το κτίριο αυτό στεγάζει από τότε το «Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Μηνά», όπως είναι γνωστό το 8ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου.
Το νεκροταφείο και η Παναγία η Γαλακτοφορούσα
Το 1821, μετά την έκρηξη της μεγάλης Ελληνικής Επανάστασης εναντίον των Τούρκων, οι κατακτητές προχώρησαν σε σφαγές χιλιάδων αμάχων σε πολλές περιοχές, ανάμεσα τους και το Μεγάλο Κάστρο. Μεταξύ των θυμάτων ήταν ο Μητροπολίτης Κρήτης, οι Επίσκοποι Χανίων, Κνωσού, Χεροννήσου, Λάμπης, Σητείας, πολλοί κληρικοί, οι οποίοι σφάχτηκαν στις 24 Ιουνίου 1821 στον περίβολο του Αγίου Μηνά. Οι περισσότεροι από τους κληρικούς που σφαγιάστηκαν, ετάφησαν στο νεκροταφείο του Χριστιανικού Νοσοκομείου.
Το Πάσχα του 1826 (18 Απριλίου), οι Τούρκοι σχεδίαζαν να προβούν σε ανάλογη σφαγή Χριστιανών κατά την ώρα της Αναστάσιμης Λειτουργίας. Αφού συγκέντρωσαν οπλισμένα πλήθη έξω από το ναό, περίμεναν την ανάγνωση του Ευαγγελίου για να μπουν στο ναό. Μόλις άρχισε η ανάγνωση του Ευαγγελίου όμως, εμφανίστηκε ένας ασπρομάλλης ιππέας που άρχισε να κυνηγάει τους Τούρκους, οι οποίοι νομίζοντας ότι ήταν πρόκριτος απεσταλμένος από τον Διοικητή του Χάνδακα, τράπηκαν σε φυγή και οι Χριστιανοί σώθηκαν. Αργότερα όμως αποκαλύφτηκε ότι δεν ήταν ο πρόκριτος, αλλά ο ίδιος ο Άγιος Μηνάς, και έκτοτε οι Τούρκοι σέβονταν τον Άγιο.
Από τότε, κάθε Τρίτη της Διακαινησίμου (δηλαδή τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα) καθιερώθηκε να εορτάζεται το θαύμα του Αγίου Μηνά, οπότε και εκτιθόταν σε προσκύνηση το λείψανο του Αγίου Μηνά. Μετά τη θεία Λειτουργία, εκτελούνταν πομπή του ιερού λειψάνου στο νεκροταφείο του Παλαιού Νοσοκομείου, όπου τελούνταν επιμνημόσυνη δέηση εις μνήμην των θυμάτων των Τουρκικών σφαγών.
Η δέηση ψάλλονταν ενώπιον της εικόνας της Παναγίας Γαλακτοφορούσας, η οποία φυλασσόταν στο ίδρυμα. Η εικόνα, που είχε φιλοτεχνηθεί το 1871, κλάπηκε τη δεκαετία του ’70 και δεν έχει βρεθεί. Σήμερα, στο διάδρομο του σχολείου εξακολουθεί να υπάρχει εικονοστάσι όπου καίει συνεχώς το καντήλι. Στο εικονοστάσι υπάρχει η αρχική κορνίζα της εικόνας και στη θέση της παλαιάς εικόνας έχει τοποθετηθεί μια νεώτερη της Παναγίας της Γαλακτοφορούσας. Επίσης, στην είσοδο του σχολείου υπάρχει μαρμάρινη πλάκα που εξιστορεί το παρελθόν του χώρου, που ελάχιστοι γνωρίζουν.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου